Metoda Tomatisa
Twórcą metody jest Alfred Tomatis (1920-2001), otolaryngolog i foniatra. Syn sławnego śpiewaka operowego Humberta Tomatisa. Pracował ze śpiewakami mającymi problem z kontrolą swojego głosu. Prowadził badania dla Ministerstwa Pracy nad zawodową głuchotą pracowników. Badał relacje między słuchaniem a fonacją. Autor 14 książek i wielu artykułów.
Efekt Tomatisa
Metoda TOMATISA® jest techniką dźwiękowej stymulacji sensorycznej. Dźwięk jest przekazywany z jednej strony poprzez przewodnictwo kostne, przy pomocy wibracji wywieranej w górnej części czaszki, oraz z drugiej strony przez przewodnictwo powietrzne, przechodząc przez kanał uszny. Ten dźwięk został uprzednio obrobiony laboratoryjnie w celu wywołania Efektu TOMATISA® i tym samym pobudzenia ucha wewnętrznego zarówno na płaszczyźnie słuchowej, jak i motorycznej. Dźwięk przechodząc pierwotnie przez błonę bębenkową, a następnie poprzez przewodnictwo kostne powoduje odruchową reakcję napinania i rozluźniania dwóch mięśni zwanych mięśniem strzemiączkowym i mięśniem młoteczkowym. Efekt ten zostaje uzyskany poprzez podwójnym mechanizm kontrastu percepcji dźwięku (podwójne różnicowanie brzmienia i siły) mający „zaskoczyć” ucho.
Efekt Tomatisa można podsumować w trzech prawach:
- Głos zawiera tylko to co słyszy ucho
- Jeśli uszkodzonemu uchu umożliwi się prawidłowe słyszenie utraconych lub stłumionych częstotliwości natychmiast pojawiają się one w głosie
- Odpowiednia stymulacja słuchowa spowoduje trwałą poprawę zdolności słuchania i polepszenie zdolności odtwarzania dźwięków
Metoda Tomatisa jest obecna w 40 krajach na 5 kontynentach w 400 prywatnych i publicznych centrach.
Co to znaczy odpowiednia stymulacja?
Odpowiednia stymulacja to trening słuchowy, czyli mikrogimnastyka mięśni ucha prowadzona przy odpowiedniej aparaturze: przy wykorzystaniu elektronicznego ucha lub małego przenośnego elektronicznego ucha Solisten.
Dlaczego ucho jest tak ważne dla naszego funkcjonowania?
Ucho dla człowieka pełni 3 podstawowe funkcje:
Funkcja równowagi
W uchu środkowym znajduje się przedsionek, który odpowiada za postawę ciała, kontrolę równowagi i wpływa na mięśnie w naszym organizmie
Funkcja energetyzująca
Ucho ludzkie można porównać do dynama, które dostarcza korze mózgowej energii. Dźwięk dobry jakościowo wpływa na poziom energii w mózgu.
Funkcja słuchania
Gdy ta funkcja jest zakłócona osoba ma problemy z analizą, przystosowaniem się i lateralizacją słuchową. Może to prowadzić do problemów z rozumieniem mowy, szybką męczliwość, drażliwość i wycofywanie się z kontaktów w głąb siebie. Czas koncentracji i uwagi i zdolności zapamiętywania są również pogorszone.
Słyszenie a słuchanie
Fundamentem dla metody zrozumienia metody Tomatisa jest zrozumienie różnicy między Słyszeniem a słuchaniem.
Słuchanie to umiejętność używania własnego słuchu
- Celowo i z uwagą
- W sposób który jest akceptowany na poziomie emocjonalnym
- Do nauki i komunikacji
Słuchać to znaczy:
- Wybierać wiadomość dźwiękową spośród innych
- Blokowanie dźwięków, które są nieistotne
- Ciągłę dopasowanie treści i formy tej wiadomości
- Natychmiastową ocenę wyników tej kontroli
Na czym polega terapia?
Terapia polega na mikrogimnastyce mięśni ucha. Trening słuchowy odbywa się droga kostną i powietrzną, przy wykorzystaniu odpowiedniej aparatury (elektornicze ucho lub Solisten). Terapia odbywa się w kilku etapach. Program treningu jest indywidualnie dopasowywany do potrzeb pacjenta, dlatego nie można z góry określić z ilu etapów będzie składać się terapia. Żeby osiągnąć trwały efekt należy jednak odbyć co najmniej 3 etapy treningu słuchowego.
I etap to etap podstawowy, uniwersalny i nieinwazyjny, wdraża on ucho do właściwej pracy i trwa od 12–15 dni, w zalezności od schorzenia i problemów dziecka oraz wieku , oczasie i długości sesji decyduje terapeuta.
Kolejny etap ma miejsce po przerwie, która trwa od 4–6 tygodni. Wówczas program jest już zindywidualizowany i ukierunkowany na konkretne problemy.
Trzeci etap ma miejsce również po upłynięciu 4 do 8 tygodni od etapu drugiego. Drugi i trzeci etap w zależności od stopnia potrzeb pacjenta może trwać od 15 do 30 godzin.
Jednak należy mieć świadomość, iż trening słuchowy metodą Tomatisa jest dostosowywany zawsze do indywidualnych potrzeb pacjenta etapów treningu może być również więcej (np. w przypadku pacjentów ze spektrum autyzmu czasami trzeba zrobić nawet 6 etapów w ciągu jednego roku by uzyskać trwały i zadowalający efekt, ale oczywiście jeśli poprawa następuje wcześniej to z radością kończymy treningi i cieszymy się z sukcesu).
Pacjenci jednak, którzy chcą odbywać trening słuchowy metodą Tomatisa w naszym centrum muszą wiedzieć, że ponieważ pracujemy według międzynarodowych standardów, uważamy, że trzy etapy to konieczne minimum dla skuteczności terapii.
Pracujemy na przenośnym sprzęcie Solisten by Tomatis – który jest wypożyczany do domu pacjenta. Sa na nim umieszczone programy do odsłuchu.
Więcej informacji na stronie tomatis.com
Co jest potrzebne by uzyskać terapeutyczny efekt?
- Tzw. Elektroniczne ucho
- Specjalistyczne słuchawki przez które można stymulować słuchanie zarówno drogą kostną jak i powietrzną
- Rzetelny terapeuta
Obszary zastosowania metody
- Polepszenie koncentracji uwagi i skupienia się nad zadaniem
- Polepszenie zdolności uczenia się
- Dostęp do i polepszenie zdolności mówienia
- Polepszenie rozróżniania kierunków
- Polepszenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, równowagi i poczuciu własnego ciała w przestrzeni
- Zwiększenie pewności siebie i poczucia własnej wartości
- Wyciszenie
- Wzbogacenie języka
- Stymulacja wyobraźni
- Wzmocnienie motywacji wewnętrznej
- Polepszenie zdolności komunikacji
- Polepszenie zdolności kontroli własnych emocji
- Przyspieszenie zdolności asymilacji języka obcego w szczególności akcentu i rytmu
Metoda Alfreda Tomatisa jest skierowana zarówno do dzieci jak i dla dorosłych
Warto dodać, że z metody tej korzystały także znane osobistości zawodowo operujące głosem np. Maria Callas, Roma Schneider czy Gerard Depardieu.
Z powodzeniem można ją stosować u:
- Osób z zaburzeniami koncentracji uwagi
- Osób dyslektycznych
- Osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
- Osób z zaburzeniami afektywnymi i emocjonalnymi
- Osób jąkających się
- Osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
- Kobiet w ciąży
- Osób leżących i niepełnosprawnych ruchowo celem dostymulowania przedsionka drogą słuchową
- Aktorów celem zwiększenia kontroli nad własnym głosem
- Osób mających kłopoty z artykulacją i wyrazistością mowy
Badania dowodzące skuteczności metody można znaleźć na stronie
www.tomatisassociation.org